|
Środa,
24 grudnia 1980
LIST
APOSTOLSKI JANA PAWŁA II "EGREGIAE VIRTUTIS"
ŚWIĘCI
CYRYL I METODY WSPÓŁPATRONAMI EUROPY
- Ku postaciom świętych Cyryla i Metodego, mężów wyjątkowej cnoty,
zwracają się ponownie myśli i serca w tym roku, w którym przypadają
dwie rocznice szczególnie wymowne; mija mianowicie sto lat od ogłoszenia
encykliki Grande munus, 30 września 1880 roku, w której wielki papież
Leon XIII przypomniał całemu Kościołowi postacie oraz działalność
apostolską obu tych Świętych, a równocześnie wprowadził ich liturgiczną
uroczystość do kalendarza Kościoła powszechnego. Równocześnie mija
tysiąc lat od ukazania się listu Industriae tuae, skierowanego przez
mojego poprzednika, Jana VIII, do Księcia Swiętopełka w czerwcu
roku 880, zawierającego pochwały i zalecenia używania języka słowiańskiego
w liturgii, ażeby "w tym języku była głoszona chwała i dzieła Chrystusa,
naszego Pana.
Cyryl i Metody, bracia, Grecy rodem z Tesalonik, miasta, w którym
żył i działał św. Paweł, od początku swego powołania weszli w ścisłe
związki duchowe i kulturowe z Kościołem patriarchalnym w Konstantynopolu,
słynnym podówczas z rozwoju nauki i aktywności misyjnej; w tamtejszej
też szkole, stojącej na wysokim poziomie, zdobyli wykształcenie.
Obaj obrali zakonny stan życia, łącząc obowiązki powołania zakonnego
z posługą misyjną, której pierwsze świadectwo dali wyruszając na
ewangelizację Chazarów w Chersonezie Trackim.
Głównym ich dziełem ewangelizacyjnym była jednakże misja na Wielkich
Morawach, wśród ludów zamieszkujących podówczas Półwysep Bałkański,
i ziemie nad Dunajem, a stało się to na prośbę księcia morawskiego
Rościsława, skierowaną do Cesarza i do Kościoła konstantynopolitańskiego.
Ażeby odpowiedzieć wymogom swej apostolskiej posługi pośród tych
ludów, dokonali przekładu Ksiąg świętych na ich język dla celów
liturgicznych i katechetycznych, kładąc tym samym podwaliny pod
całe ich piśmiennictwo. Słusznie przeto uważani są nie tylko za
apostołów Słowian, ale także za ojców kultury wśród wszystkich ludów
i narodów, dla których pierwszy zapis języka słowiańskiego nie przestaje
być podstawowym punktem odniesienia w dziejach ich literatury.
Cyryl i Metody spełniali posługę misyjną w jedności zarówno z Kościołem
konstantynopolitańskim, przez który zostali posłani, jak i z rzymską
Stolicą św. Piotra, przez którą zostali potwierdzeni, co było wyrazem
jedności Kościoła, która za czasów ich życia i działalności nie
została porażona nieszczęściem rozłamu pomiędzy Wschodem a Zachodem,
jakkolwiek stosunki pomiędzy Rzymem i Konstantynopolem były już
nacechowane pewnymi napięciami.
W Rzymie Cyryl i Metody zostali przyjęci ze czcią przez papieża
i przez Kościół rzymski oraz znaleźli aprobatę i poparcie dla całej
swej działalności misyjnej. Znajdowali również obronę, gdy działalność
ta, z powodu odmienności języka używanego w liturgii, napotykała
na przeszkody ze strony niektórych niechętnych środowisk zachodnich.
W Rzymie zakończył swe życie Cyryl (14 lutego 869 roku) i tu też
został pogrzebany w kościele św. Klemensa - natomiast Metody wyświęcony
został przez papieża na arcybiskupa starożytnej stolicy Sirmium
i posłany na Morawy, aby dalej prowadzić tam swe opatrznościowe
dzieło apostolskie; rozwijał je wśród ludu wraz ze swymi uczniami
gorliwie i odważnie aż do końca życia (6 kwietnia 885 roku).
- Przed stu laty papież Leon XIII encykliką Grande munus przypomniał
całemu Kościołowi niezwykłe zasługi świętych Cyryla i Metodego dla
dzieła ewangelizacji Słowian. Ponieważ zaś stulecie to przypada
w roku, w którym Kościół uroczyście wspomina 1500 rocznicę urodzin
św. Benedykta, ogłoszonego w 1964 roku przez czcigodnego mego poprzednika,
Pawła VI, Patronem Europy, wydało się, że patronat ten w stosunku
do całej Europy jeszcze pełniej zostanie uwydatniony, gdy do wielkiego
dzieła świętego Patriarchy Zachodu do łączymy szczególne zasługi
owych dwóch świętych braci, Cyryla i Metodego. Przemawiają za tym
rozliczne racje natury zarówno historycznej, jak i współczesnej,
mające swe pokrycie zarówno teologiczne i kościelne, jak też i kulturalne
w dziejach naszego europejskiego kontynentu. I dlatego też, zanim
jeszcze minie ten rok, poświęcony szczególnej pamięci św. Benedykta,
pragnę, by na stulecie Leonowej encykliki stało się zadość tym wszystkim
racjom poprzez niniejsze ogłoszenie świętych Cyryla i Metodego Współpatronami
Europy.
- Europa bowiem w swoim geograficznym całokształcie jest jak gdyby
owocem oddziaływania dwóch nurtów tradycji chrześcijańskiej, z czym
idą w parze także dwie różniące się, a zarazem głęboko dopełniające
formy kultury. Św. Benedykt, który swoim wpływem ogarnął nie tylko
Europę - przede wszystkim zachodnią i środkową - ale poprzez ośrodki
benedyktyńskie sięgnął także na inne kontynenty, znajduje się w
samym centrum owego nurtu, który wywodzi się z Rzymu, od stolicy
następców św. Piotra. Święci bracia z Tesalonik uwydatniają naprzód
wkład starożytnej kultury greckiej, a z kolei zasięg promieniowania
Kościoła konstantynopolitańskiego oraz tradycji wschodniej, która
tak głęboko zapisała się w duchowości i kulturze wielu ludów i narodów
we wschodniej części kontynentu europejskiego. Dzisiaj zatem, kiedy
po wiekach kościelnego rozdziału pomiędzy Wschodem a Zachodem, pomiędzy
Rzymem a Konstantynopolem, od czasu Soboru Watykańskiego II podjęte
zostały zdecydowane kroki w kierunku zjednoczenia, wydaje się, że
ogłoszenie świętych Cyryla i Metodego Współpatronami całej Europy,
obok św. Benedykta, w pełni odpowiada znakom naszego czasu. Zwłaszcza,
skoro dzieje się to w roku, w którym oba Kościoły, katolicki i prawosławny,
weszły w etap decydującego dialogu, który rozpoczął się na wyspie
Patmos, związanej z tradycją św. Jana Apostoła i Ewangelisty. Niech
niniejsze ustanowienie służy również upamiętnieniu tej daty. Ustanowienie
to niech będzie równocześnie świadectwem dla ludzi współczesnych
ważności głoszenia Ewangelii, powierzonej przez Jezusa Chrystusa
Kościołowi, dla którego trudzili się dwaj bracia, apostołowie Słowian.
Głoszenie Ewangelii stało się drogą i środkiem wzajemnego poznania
i jedności wśród różnych ludów rodzącej się Europy i zabezpieczyło
dzisiejszej Europie wspólne dziedzictwo duchowe i kulturalne.
- Tak więc niechaj za sprawą miłosierdzia Przenajświętszej Trójcy,
za pośrednictwem Bogurodzicy i wszystkich świętych, zanika to, co
dzieli Kościoły, a także ludy i narody; różnice zaś tradycji i kultury
niech okazują się wzajemnym dopełnieniem wspólnego bogactwa. Niech
świadomość tego duchowego bogactwa, które na różnych drogach stawało
się udziałem poszczególnych społeczeństw kontynentu europejskiego,
pomoże trwać współczesnym pokoleniom we wzajemnym poszanowaniu słusznych
praw każdego narodu i w pokoju, nie przestając oddawać potrzebnych
usług wspólnemu dobru całej ludzkości oraz przyszłości człowieka
na ziemi. Przeto, po dogłębnym rozeznaniu i dojrzałym namyśle, na
mocy pełni władzy apostolskiej, niniejszym Listem ustanawiam i ogłaszam
na zawsze świętych Cyryla i Metodego niebiańskimi Współpatronami
u Boga całej Europy, ze wszystkimi oznakami czci i przywilejami
liturgicznymi, jakie z prawa przysługują głównym Patronom miejsca.
Pokój
ludziom dobrej woli!
W Rzymie, u grobu św. Piotra, pod pierścieniem Rybaka, dnia 31 grudnia
1980 roku, w trzecim roku Pontyfikatu.
JAN
PAWEŁ II, PAPIEŻ
|
|